στάχυς

Άγιος της Αν. Ορθόδοξης Εκκλησίας. Δεύτερος μετά τον απόστολο Ανδρέα επίσκοπος Κωνσταντινούπολης. Δεν είναι γνωστό, αν είναι εκείνος προς τον οποίο απόστολος Παύλος στέλνει ασπασμό (προς Ρωμαίους, επιστολή}. Η μνήμη του τιμάται, την 31η Οκτωβρίου.

* * *

-υος, ο, ΝΜΑ

1. το στάχυ

2. αστρον. ονομασία τού αστέρα α τού αστερισμού τής Παρθένου που είναι ο 16ος σε σειρά λαμπρότητας αστέρας ολόκληρης τής ουράνιας σφαίρας

3. γένος αγγειόσπερμων δικότυλων φυτών το οποίο, σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική ταξινόμηση, ανήκει στην οικογένεια χειλανθή ή λαμιίδες

νεοελλ.

1. ανθοταξία που αποτελείται από άνθη ερμαφρόδιτα, φυόμενα σε κοινό άξονα

2. φρ. α) «στάχυς απλός» — στάχυ στο οποίο τα άνθη προσφύονται κατευθείαν στον άξονα

β) «στάχυς σύνθετος» — στάχυ που αποτελείται από σταχύδια, τα οποία προσφύονται σε κοινό άξονα

μσν.-αρχ.

1. ο βλαστός, το παιδί κάποιου (α. «εἰ δ' ἦν ἐν οἴκοις ἀντὶ θηλειῶν στάχυς ἄρσην», Ευρ.

β. «στάχυν ἡ βλαστήσασα τὸν θεῑον», Ακολ. Ακάθ. Ύμν.)

2. το κατώτερο μέρος τού υπογαστρίου

3. φρ. «νάρδου στάχυς» — ναρδόσταχυς

αρχ.

1. μτφ. το αποτέλεσμα, οι καρποί μιας προσπάθειας ή μιας ενέργειας

2. ονομασία χειρουργικού επιδέσμου

3. (κατά τον Ησύχ.) «παρὰ τοῑς ναυπηγοῑς τὸ ἐπὶ τής φάλαγγος μεριζόμενον».

[ΕΤΥΜΟΛ. Η αρχ. λ. στάχυς, -υος ανάγεται στη συνεσταλμένη βαθμίδα τής ΙΕ ρίζας *stengh- «είμαι οξύς, μυτερός, κεντώ, τρυπώ» (πρβλ. αρχ. νορβ. stinga «κεντώ», αγγλοσαξ. stingan) και συνδέεται με τα: αρχ. άνω γερμ. stanga «καμάκι, πάσσαλος, παλούκι», μσν. άνω γερμ. stunge «αγκάθι», λιθουαν. stangus «απότομος, άκαμπτος, αλύγιστος» (βλ. και λ. στόχος)].